Yazar Brent Donnelly'nin tecrübelerini aktardığı 600 sayfaya yakın biyografi ve tecrübelerin anlatıldığı bir kitaptır. Alfa Trader olmayı anlatırken başka bir yerde duyamayacağınız yaşanmış trade hikayelerini anlatıyor. Matematik, Bayes, olasılık ve daha fazlasından bahsediyor. Günün sonunda hem trade düşünce yapınızı hem de bakış açınızı değiştirecek bir baş yapıt diyebiliriz.
Her trader, dumanı üstünde tüten sıcak bir önyargı tenceresidir ve işlem günü can sıkıntısı ile kaos arasında gidip gelirken ekranların arkasında kendi farkındalığını ve zihin berraklığını korumalıdır. Alfa Trader'lar zeki, rasyonel, disiplinli, esnek, sabırlı ve ataktır. Alım satım işlemleri yapmak zordur,. Yani aslında fiziksel olarak yapması kolaydır, ama nihai neticelendirme konusu zor olan bir konudur.
Rasyonel davranın ve kendinizin farkında olun. Öğrenin, gelişin ve büyüğün. Alfa'yı serbest bırakın. Alım satım söz konusu olduğunda bir numaralı düşman sizsiniz. Biz insanlar problemli yapılarız. Bu yapıların kontrol altında tutulması ancak algılarla olabilir. Alım satımdaki en büyük zorluk kendinizi yönetmektir. Araştırmalar, alım satımda başarının yakalanmasının zor, sürdürülmesinin daha zor bir şey olduğunu gösteriyor. Anlık başarı sağlayabilirsiniz. 10 işleminizden 1'i başarılıdır, ama günün sonunda para kazanmak asıl olandır.
Bağımsız günlük işlem yapan traderlar için başarı oranı muhtemelen %3 ile %5 arasındadır. Sürekli iyileşen düşünce yapısını benimseyin. Zayıf olduğunuz anları düşünün ve internet üzerinden kurslar alın. Örneğin, finansal piyasaların tarihini okuyun. 1929 Büyük Buhranı'nın ne olduğunu, öncesini ve sonrasını kaç yılda krize girildi kaç yılında krizden çıkıldı bilmeniz gerekiyor.
Python programlama dilini kullanmayı öğrenin. Bu finansta veri analizi için hızla bir standart haline geliyor. Excel iyidir, ancak Python kadar iyi değildir. Ona yaklaşamaz bile. Excel'e kötü demiyoruz, Excel hala geçerliliğini korunmakla beraber Python'ın açık kod olması, erişilebilir olması, veri erişimi konusu ve birçok faktör ile beraber Python önde. Mutlaka ve mutlaka öğrenmeniz gerekiyor.
İstatistik, olasılık veya veri görselleştirme kursuna katılın. Geçmişte çok önemsemediğimiz konu, bugün artık verilere erişilebilir ve Python gibi programlama dillerinin bize verdiği imkanlarla beraber çok farklı noktalara gidiyor. Bu noktada kendinizi eksik bırakmamalısınız. Alım satımını yaptığınız finansal varlıklarla ilgili akademik araştırma makaleler okuyun. Örneğin, bir emtia veya petrol üzerine alım satım yapıyorsanız onun geçmişini bilmelisiniz. Kimler tarafından yönetildiğini, o varlıkla ilgili yazılmış akademik yazıları, normal yazıları, köşe yazılarını okumalısınız. O emtianın veya hisse senedinin sahibi olmalısınız. O gördüğünüz grafiklerdeki seriye hakim olmalısınız.
Bayes Teoremi ve Bayes Çıkarımı hakkında bilgi edinin. Bunları kullanmanın bir diğer faydası da "öncelikli olasılık" ve "önceliklerinizi güncellemek" gibi terimler sizi çok akıllı gösterir. Fikirlerinizi geriye yönelik dönük test edin. Bu testi algoritmalarla "Back Test" yapabilirsiniz. Farklı görüşleri keşfetmek iyi düşünmenin temelidir. Şüphe duyduğunuzda pozisyonunuzu kapatın.
Piyasalarda bir olay gördüğünüzde nedenini sorun. Bu özellikle geriye dönük test yaparken geçerlidir. Zaten geriye doğru test, yani "Back Test", yaparkenki kırılımların neden olduğuna dair bir fikrinizin olması gerekiyor. Ancak, tekrarlayan kalıpları bulduğunuzda bunları mantıklı bir şekilde açıklayabildiğinizde, çok daha güçlü bir şeye sahipsiniz. Kalıpları bulmak sizi mutlaka artıya geçirecek olan bir değerdir.
Araştırmalar, bir hedefi bir kağıda yazdığınızda onu gerçekleştirme ihtimalinizin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Eğerler ve amalar birer şeker ve fındık olsaydı, hepimizin mutlu Noelleri olurdu. Bahane üretmek istiyorsanız her zaman öğretirsiniz.
Para kaybetmekten korkuyorsanız başarılı bir şekilde işlem yapmak imkansızdır. Miktarını bildiğin sürece para kaybedilebilir. Yeterli sermayeye sahip olana kadar bekleyin ve o zamana kadar başka bir gelir kaynağı bulun. Gaza gelmeyin, çalışın, köşeye koyun, deneyin, test edin ve ardından ilerleyin.
Yüksek bir karınız ve güçlü bir sermayeniz varsa, riskinizi metodik bir şekilde artırın ve karda tavanı delmeye çalışın. Ne tür bir trader olursanız olun, çok güçlü başladığını ve alım satım ortamının elverişli olduğu sonsuz sayıda yıl bulamazsınız. Şans rüzgarını arkanıza almanız gerekiyor, yani bir nevi kalıp arıyorsanız bu kalıplar (patern'ler) sizden yana olmalıdır. Elverişli ortam olmayan ortamlarda bekliyor pozisyonda olmalısınız.
İyi traderlar kararlıdır. Düşünceler soyut ve bulanıktır. Yazı somut ve sağlamdır. Alfa Trader'ların her zaaman bir planı vardır. Plansız veya senaryosuz işlem yapmamalısınız. Alım satım yapmak sadece kar zarar ile ilgili değildir. Aynı zamanda öğrenme, keşisel gelişim, kendini keşfetmek ve kendini iyileştirme ile ilgilidir. Mümkün olduğunca kendinizi geliştirmeye ve süreçleri iyileştirmeye odaklanın. Bırakın kar kendi başının çaresine baksın.
Daha önce söylediğimiz gibi, traderlıkta Normandiya Çıkarması yapmıyoruz. Kısa vadeli karlar elde etmek amacıyla alım satım yapıyoruz. Abartmayın, temiz ve net kısa vadeli karlar elde etmek amacıyla alım satım yapın. İyi bir trader, uzun otların arasında saklanan bir leopar gibidir. Saldırmak için doğru anı uzun süre, bazen saatlerce bekler. Çok erken veya çok geç hamle yaparsa avını kaçıracaktır. Mükemmel ana kadar bekler, bekler ve ardından %100 bir adammışlık ve güç ile saldırır.
"Piyasa benimle uğraşıyor!" Bu cümleyi sıkça duyarız. Fakat, piyasa sizi ne yapsın? Piyasa sizi bilmez. Hata yaptığınız için o pozisyondasınızdır. "Ben lanetlendim! Ben hep kaybediyorum." bu cümle de çok kuruluyor. Başarısızlığı açıklamanın en kolay yolu çünkü. "Ben dünyanın en şanssız insanıyım.", nede acaba? Çalışmadığınız için olabilir mi? Böyle şeyler söylerseniz durun.
Genel olarak pozisyon boyutlandırma, yetersiz sermaye ile ilgili çoğu sorunu açıklayabilir. Evet, biz pozisyon boyutlandırmayı es geçiyoruz. Pozisyon boyutlandırma sermaye yeterliliği ile aslında bir mantıkta ilerlemeli ya da bir matematikle hesaplanmalıdır. Malının tamamıyla belli bir hisseye girmek çok efektif değildir. O nedenle, belli bir oranda mal giriş çıkışlarını yapmanızda fayda var. Sermaye yeterliliği için pozisyon boyutlandırma bu açıdan önemlidir.
Trader'ın para kaybetmesinin en yaygın nedenleri:
Alıp satmak, teknolojik açıdan gelişmiş ve yüksek motivasyonlu binlerce rakip tarafından eksik bilgilerle oynanan son derece karmaşık oyundur. Sizin farkınız nedir? Rakiplerinizi, büyük bankaları, her şeyi düşünün sizi farklı kılan şey ne
1984-2003 arası aslında trend takibi, 1980-1996 arasında asimetrik bilgi ve şeffaflık eksiği, burada arbitraj imkanları doğdu. 1980-2006 arası teknik analizden para kazanıldı, 1972-2015 arasında fiyat hareketleri analizi para kazandırıyordu. Küresel makro değişkenlik gösterdi, ama hala bir sonunu bulamadı. Korelasyon piyasasında analiz 2004-2014 arasında hızlanan bir yapı aldı. Veriye bağlı alım satım 1992-2005 arasında veriye erişenler çok daha fazla para kazandılar. Benzer kalıpları tanıma veya paternleri bulma 1980'den beri hala geçerliliğini koruyor. Matematik ve takdir hakkı birleşimi, yani matematiksel modeller, yapay zeka modelleri gelişimi ve ilerlemesiyle özellikle derin öğrenme ile başlayan süreçte 2012 yılından itibaren sonu olmayan bir noktaya gidiyor.
İşlem yaparken başarılı olmak istiyorsanız, teknik analizden daha gelişmiş bir üstünlük kaynağı bulmanız gerekir. Teknik analiz araç setinin bir parçasıdır, ancak kendi başına çalışmaz. Bir şey kötüdür ya da iyidir diyemeyiz. Bazı insanlar teknik analizden bazı insanlar temel analizden para kazanabilir. Bazı insanlar yazı turadan da para kazanabilir. Sizin iyi olduğunuz bir taraf varsa ve bu tarafı kullanarak algoritmalarınızı ya da trade metodolojinizi o yöne yönlendirebilirsiniz. Teknik analiz tek başına yeterli olmayacaktır. Önüne belki bir matematiksel model ya da istatistiksel bir model koyabilirsiniz. Biraz daha komplike düşünmeniz gerekebilir, çünkü bu piyasada kalıcı bir şekilde sürekli bir şekilde para kazanmak kolay değil.
En iyi alım satım kitaplarını incelediğimizde işlem yapma ile ilgili hakkında harika dersler gerçek yaşam deneyimlerinden gelir. Yağmur yağarken küpünüzü doldurun. Gelirinizin dörtte birini köşeye koyun ve o geliri bir yatırıma, dokunamayacağınız bir objeye, bir emtiaya çevirin. O paraya karışmayın, dokunmayın, dokunulmaz olsun, hesabı ayrı olsun, başka bir yerde olsun.
Piyasa her zaman haklı olsaydı, asla para kazanamazdınız. Öte yandan, piyasalar genellikle çok verimlidi ve haklıdır. Kendini çabucak düzeltir. Bundan dolayı sermaye sahipleri ile itişip kakışmak yerine onlarla aynı trende üçüncü veya dördüncü vagonda olmak her zaman daha efektiftir.
İlk hedef her zaman kar olmalıdır. Zaten bu işi bunun için yapıyorsunuz. Kar olmadan bu işin bir anlamı yoktur. Jesse Livermore trader'ların kahramanı olarak bilinir, ancak ikinci eşinden ayrılıp üçüncü kez iflas ettikten sorna kendi hayatına son verdiğini hatırlamakta fayda var. O bir kahraman, ama ibretlik bir kahraman. Ancak, sadece bir şeyde iyi olmak değil, bütünüyle iyi olmak da önemlidir.
Yetenekli oyuncuların önemli bir matematiksel üstünlüğü vardır. Matematik tarafınızı geliştirmenizde fayda var. Kumar oynamak istiyorsanız, kumarhaneye gidin. Şüpheniz varsa hiçbir şey yapmayın. Daha az ve daha kaliteli kararlar verin. Hiç unutmayın, her şey olabilir. 2020'de pandemi çıktı.
Yaptığınız her işlemde bir "zarar kes" ve bir "kar al" seviyesi olmalıdır. Unutmayın, giriş noktanızın hiçbir anlamı yoktur. Bazı insanlar trade'in ilk giriş noktasının daha önemli ve efektif olduğunu ve iyi bir nokta seçildiğinde daha iyi sonuçlar alındığını söylüyor olabilir. Yanlış değil, ama giriş noktanızın pek bir önemi yok. Olay siz girdikten sonra çıkacağınız noktayı, kâr ya da zararda hiç fark etmez, çözmeye yönelik çalışmalar yapmalısınız.
Rasyonel olun ve esnek olun. Meraklı olun, açık fikirli olun ve kanıt arayın. Kalıcı ayı olmayın, kalıcı boğa olmayın. Bazen beklersiniz, yine düşecek ama dönecek dersiniz, ama roket gibi yukarı gider. O yüzden piyasalara aşık olmayın. Siz oradan nasıl faydalanacaksınız ona bakın, ona kafa yorun.
Bunu, deneyimle %100 doğru doğrulayabilirim. Tek alanda uzmanlaşan traderlar, her piyasa ile uğraşan traderlardan çok daha sık başarı olur. Sizin bir beyniniz var ve her piyasaya bakabilme kapasiteniz yok. Algoritmalar ile bunu yapabilir, test edebilirsiniz, ama manuel trade ederseniz uzmanlaşmanız çok önemlidir.
Ekonomik açıklamalar ve olaylardan sonra genellikle 5 ile 10 dakikalık hızlı bir piyasa olur. İşlem yaptığınız piyasa veya ürünlerde uzmansanız, günün her önemli saatini, hacmin günün saatlerine dağılımını bilirsiniz. Örneğin, Londra'da ne zaman yemek yenir, New York piyasası kaçta açılır, Singapur piyasası kaçta kapanır, Frankfurt piyasası kaç saat sonrasında açılır bilmeniz gerekiyor. Bunları bilmediğiniz zaman para kazanamazsınız.
İyi bir strateji ve sağlam taktikler olmadan kazanamazsınız. Her ayın başında, yılbaşında o güne kadarki performansınızı değerlendirmeli, önünüzdeki ay için makul bir hedef belirlemeli ve zarar kes seviyesine karar vermelisiniz. Bu metodolojiye uymayan, deli divaneler gibi trade edip, para kazanıyorum diyip sadece rüzgarı arkasına aldığı için yürüyen insanlardan olmayın. Başarı tesadüfle olmaz, çalışmakla olur. Her ayın başında bunu bir değerlendirin. Her yıl da ne kadar kâr ettiğinize bakın. Bir Excel tutun.
Mükemmel, iyinin düşmanıdır. Mükemmeli aramayın. Hemen her zaman yapabilecek en iyi iş hiçbir şey yapmamaktır. Bazen piyasadan uzak durmak, bazen sadece bir denizin kenarında oturup dalgaların sesini dinleyip kafanızı bir noktaya toplamak daha iyi olabilir.
TWAP (Time Weighted Average Price, Zaman Ağırlıklı Ortalama Fiyat) ve VWAP (Volume Weighted Average Price, Hacim Ağırlıklı Ortalama Fiyat) emirlerinin bir zayıf yönü, piyasada mevcut olan likitide miktarını genellikle görmezden gelmeleridir. Bu sorun da çözüldü artık, ama bunu bile düşünün çok klasik manada trade eden birinin kitabında yer vermesi önem arz ediyor.
Finansal piyasalarda alım satım işlemleri, dünyanın en zeki beyinleri ve en pahalı bilgisayarları tarafından oynanan karmaşık, kaotik, gevşek kurallı bir oyundur ve çözümü en zor bulmacadır. En üst seviyede uzun bir süre alım satım yapabilen çok ama çok az insan vardır. Oyun sürekli değişir. Kuralları, mekaniği ve olasılıkları gözlemlemesi zordur, ayrıca devamlı akışkan bir haldedir. Tam bir planınız olduğunu düşündüğünüz anda ağzınızın ortasına bir yumruk yersiniz.
Şunu söylemekte fayda var. Bu kitap uzun bir kitap ve okuması zaman alabilir. Bu kitap bize, geleceğin algoritma olduğunu, manuel trade veya insan işlemleri ile bir yere kadar gidebileceğini anlatmaktadır. Muhteşem deneyimler var. Bir kuantçı, bir algocu veya bir modelci olabilirsiniz, hiç önemli değil. Bu kitabı mutlaka okumalısınız.