Borsada Komisyon ve Ücretler
Borsada işlem yaparken karşınıza çıkan komisyon ve ücretler, kazancınızı doğrudan etkileyebilir. Banka mı yoksa aracı kurum mu tercih edilmeli, komisyon oranları neye göre değişir? Bankaların sunduğu komisyon oranları ve işlem kesintileri hakkında bilgi sahibi olmak, yatırım yaparken maliyetlerinizi kontrol altında tutmanıza yardımcı olur. Hangi kurumlarla çalışmanın daha avantajlı olduğunu öğrenmek ve işlem maliyetlerinizi optimize etmek için bu yazıda detaylara göz atın.
Banka Mı, Aracı Kurum Mu?
Bankaların yatırım bölümleri aracı kurum gibi çalışır, yani hisse senedi gibi birçok yatırım ürününün alış satış işlemini bankadan yapabilirsiniz. Bu nedenle, bankanın isminden dolayı kurum seçilmez. Kurum, hizmet kalitesine göre seçilir. En basitinden hangi bankada bir vadesiz hesabınız varsa gidip onun yatırım hesabını açabilirsiniz. Bazı bankaların gerçekten yatırımla ilgili i̇nternet şubesi çok iyi olmuyor. Onları tercih etmeyin.
Özellikle trader'lar aracı kuruma çok dikkat ederler, ancak uzun vadeli temel analiz yatırımcısı iseniz detaylara takılmanıza gerek yok. Dolayısıyla, sizin yatırım stratejiniz önemlidir. Çalıştığınız aracı kurumun müşteri hizmetlerine dikkat etmelisiniz. Özellikle günlük al sat yapacaksanız borsadaki anlık verilere erişiyor olmanız önemlidir. Bu verilere erişip erişemediğinizi sorabilirsiniz.
Investing, bigpara veya mynet gibi sitelerde gördüğünüz veriler 15 dakika gecikmelidir. Ancak, al sat yapmak için anlık verilere ihtiyacınız var. Bu anlık verilere de bankaların ya da aracı kurumların canlı borsa uygulamasından görmeniz ve fiyat hareketlerini takip etmeniz gerekiyor. Bu nedenle, aracı kurumun bu şekilde bir sistemleri var mı yok mu sorabilirsiniz.
Hem banka veya aracı kurum konusunda hem de komisyon ve ücretler konusunda günlük al satçı mısınız, yoksa orta uzun vadeli yatırımcı mısınız buna karar vermeniz önemlidir.
Komisyon Oranları Nedir?
Bankayı da aracı kurumu da seçseniz mantık, tüm kurumlarda işlem hacmi yüksek olan yatırımcılara daha düşük komisyon oranı verirler. Daha çok işlem yapmalarını isterler ve sürümden kazanırlar. Daha düşük hacimli işlem gerçekleştiren yatırımcılara ise nispeten daha yüksek oranlar sunarlar.
Komisyon ücreti dediğimiz şey neden önemli? Örneğin, bir tane hisse senedi alım satım işlemi gerçekleştireceksiniz. İki farklı aracı kurum ya da bankadan X hissesi alacağınızı düşünün. Diyelim ki birinde 10 binde 5 komisyon oranı var. Diğerinde de binde 2 komisyon oranı var. Eğer ilk kurumda 100 bin liralık hisse senedi işlemi yapacaksınız ödeyeceğiniz komisyon 50 lira olur. Diğer kurumda ise 100 bin liralık işlem için 200 lira komisyon ödeyeceksiniz.
Hiçbir yatırımcı aynı işleme, yani aynı hisse senedine, bir tarafta 50 lira ödemek varken diğer tarafta 200 lira ödemek istemez. 100 bin liralık bir işlem yapıyorsanız, arada bu şekilde bir fark var, ama siz 10 bin liralık bir işlem yapıyorsanız bu fiyat farkı 15 lira olacak. Bu nedenle, çok fazla al sat yapmıyorsanız bu detay ile ilgilenmeniz çok mantıklı değil.
Bankaların Komisyon Oranları
İnternet üzerinden çok kolay bir şekilde bankaların komisyon oranlarına ulaşabilirsiniz. Eğer uzun vade veya değer yatırımcısıysanız bu komisyon oranları çok önemli değildir. Bu nedenle, çalışmaktan memnun olduğunuz, size raporlarla destek veren bankaları tercih edin.
Kesintiler ve Ücretler Neler?
BSMV dediğimiz, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, özellikle faiz, komisyon ya da hisse senedinde %5 oranında kesilir. BSMV, gelir vergisi gibi bir şeydir.
İnternet üzerinden ya da telefonla yaptığınız aracılık işlemlerinde farklılık olabilir. Özellikle i̇nternete teşvik etmek amacıyla bankaların i̇nternet işlemleri daha düşük komisyonlu olur. Örneğin, komisyon oranları binde 1,5 civarında olanlar vardır. Minimum komisyon tutarı özellikle telefon kısmında 20 kuruşa kadar çıkabiliyor.
Bazı bankaların, Ziraat Bankası ve Vakıfbank gibi, meslek grupları indirimi oluyor. Örneğin, doktor veya öğretmenseniz indirimler oluyor.
Hesap işlemleri ekstrelerine baktığınızda Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)'nun "saklama hizmeti ücreti" dediği ve yıllık kestiği, yani "Sen bu kadar hisseni tutuyorsun ben de senden yıllık bu kadar tutar kesiyorum" dediği bir oran vadesiz kesabınızdan kesiliyor.