Borsada Sektöre Göre En Çok Kazandıran Dönemler
Borsada her sektörün en çok kazandırdığı dönemler farklılık gösterir. Holding, spor, havacılık, yazılım ve teknoloji, turizm ve otomotiv sektörleri, ekonomik gelişmelerden ve mevsimsel etkenlerden etkilenir. Yatırımcılar, bu sektörlerin hangi dönemlerde en yüksek kazancı sağladığını bilerek stratejilerini oluşturabilir. Bu yazıda, her sektörün borsada en verimli olduğu dönemleri inceleyecek ve kazanç fırsatlarını değerlendireceğiz.
Öncelikle burada vereceğimiz zaman dilimlerinin tabii ki her zaman getiri sağlayacağı beklenmemeli. Borsada hiçbir zaman garanti yoktur. Bu zaman dilimleri geçmiş 10 yıllık, 15 yıllık grafiklerden çıkarılan varsayımlarla ortaya çıkarılmıştır. Borsada başarılı olmak istiyorsanız, bilgi, eğitim ve tabii ki tecrübe kazanmanız gerekmektedir. Örneğin, 30 sene boyunca borsada olup 100 işlem yapan biriyle, 5 senedir borsada olup 1000 işlem yapan biri arasında tabii ki fark vardır. 1000 işlem yapan daha tecrübelidir. Borsada para kazanmak ve açığını bulmak istiyorsanız bilginizi ve tecrübenizi arttırmak zorundasınız.
Holding Sektörü
Holding sektöründe, holdingler bilanço dönemlerinde daha fazla artar, çünkü spesifik işleri yoktur. Bilançodaki artış burada göz boyar ve şirketi ön plana çıkarır. Tabii ki ihaleler veya harici olabilecek herhangi bir iş alımlarından bahsetmiyoruz.
Peki neden 3 aylık, 6 aylık ve 9 aylık ve 12 aylık dönemlerde açıklanan bilançolar holdingleri ön plana çıkarıyor? Çünkü holding sektörü aslında altında birçok şirketi barındırır. Bunların karlılığını alır ve birçok iş yapar. O zaman demek ki, birçok sektörü bir araya topladıysak burada tek bir mevsim ve tek bir zaman diliminden bahsedemeyiz.
Burada bizim işimize yarayacak kısım holding dediğimiz sistemin öz sermaye karlılığının artması, yani kullandığı öz sermaye ile daha fazla kâr edebiliyor konuma gelmesi ve gelen bilançosundan net dönem kârının sürekli olarak ivmeli şekilde artması demektir. Zaten öz sermaye karlılığının artmasıyla da net dönem kârının artması hemen hemen birbirine yakındır. Bununla birlikte, holdinglerin öz kaynaklarını artırması, yani güçlenmesini, büyümesini ve mal varlığını artmasını da isteriz. Bizim bu verileri, bilgileri görebileceğimiz tek yer holdingler için bilançolarını açıklama zamanlarıdır.
Diğer hisselere yaptığı etkilerden çok daha yüksek etki yapar ve holdingler genelde büyümeye iyi bir pay ayırdıkları için holdinglerin bilançoların açıklandığı zamanlarda ciddi primlendiğini görebiliriz. Bunları kendiniz de bakıp gözlemleyebilirsiniz.
Spor ve Futbol Sektörü
Spor şirketleri için aslında iki tane kritik nokta vardır. Bunlardan birincisi sezon başı. Transfere döneminde alınan oyunculara, teknik heyete ve kulüp başkanı ile kulüp yöneticilerine göre bir çıkarım yapılır. Bu çıkarım nedir? Hangi futbol takımının şampiyon olabilme adaylığı yüksek, hangisi transferi iyi yapmış, hangisi bir yönetici ve teknik direktör tarafından yönetiliyor diye bakıldığı zaman sezon başlarında spor hisselerinin diğer zamanlara göre bir miktar daha yükseldiğini görebiliyoruz. Bunun geçmişe dönük araştırmasını kendiniz de yapabilirsiniz.
Spor hisselerinde transferlerden KAP (Kamuyu Aydınlatma Platformu)'a düşen transferlerden yorum yapılarak sezon ortasında ve sonuna doğru şampiyonluğa aday olan hisse tespit edilmeye çalışılır ve önceden yatırım yapılır. Bu da sezon başında spor hisselerini yükseltir.
Sezon sonuna doğru şampiyonluk fiyatlanır ve şampiyonluğa oynayan bir kaç takım kafa kafaya gittiği zaman da bu takımların hisseleri bir miktar daha yükselir. Spor şirketlerinin hepsinde de sona doğru bir yükseliş başlar.
Havacılık Sektörü
Havacılık sektörü genel olarak yaz aylarının bitiminde, yani 6 ve 9 aylık, özellikle 9 aylık bilançolarının açıklanmasıyla primlenirler. Çünkü satışlar artmış ve 9. aydaki bilançolara denk gelmiştir.
Havacılık sektörünün biraz da turizm açısından baktığımız zaman önem taşıdığını görebiliyoruz. Tabi ki bunların taşımacılık yapanları da var, ama turizmden de çok büyük bir katkı sağlıyor. Nisan, Mayıs ve Haziran aylarındaki, yani 6 aylık, bilançosunun Temmuz sonu Ağustos gibi geldiğini görüyoruz. Asıl bizim işimize yarayan ise Temmuz, Ağustos ve Eylül'de gelen bilanço olacaktır. Yani Temmuz-Ağustos-Eylül bilançosu ortalama Ekim, Kasım gibi açıklanır. Bu nedenle, havacılık sektörünün 6 aylık bilançolarının iyi açıklanmasıyla birlikte 6 aylık bilançolar da bir miktar sükse yapıyor, ama 9 aylıklarda asıl etkisini görebiliyoruz. Bu etki ile birlikte de daha yukarı yönlü devam ettiğini ve Kasım aylarında havacılık sektörünün yükseldiğini görüyoruz.
Yazılım ve Teknoloji Sektörü
"Bilgisayar & Yazılım" adı altında listelenen hisselerden, yazılım yapan, üretim yapan veya bakım yapan birçok şirket var, ama yazılım ve teknoloji sektörü özellikle çok özel bir sektördür. Çünkü inanılmaz derecede gelecek vadediyor. Özellikle yabancı hisselerde, yani yabancı şirketlerde, inanılmaz projeler var. Son derece üst düzey yazılım programları, üst düzey robotlar, drone'lar geliştiriliyor. Bu yüzden, yazılım ve teknoloji sektörünün önü çok açık.
Türkiye'deki yazılım ve teknoloji hisselerine yatırım yapacaksanız, bu sektörün artış zamanı çok garip bir istatistiğe dayanıyor. Özellikle de Amerika'da yeni çıkan buluşların sonrasında yazılım sektörü gelişiyor. Hisselerin fiyatları artmaya başlıyor ve yatırımcılar yazılım ve teknoloji sektörüne uzun vadeli yatırım yapmaya başlıyorlar. Bundan 4-5 ay sonra, popülerliği bittikten sonra, yazılım hisseleri satılarak daha kar verecek bir hisseye geçiliyor.
Yazılım sektörü daha çok, SpaceX'in uzaya roketler göndermesi gibi, ABD'de gelişen çok ciddi teknolojiden sonra Singapur, Almanya ve Çin gibi ülkelerin de buluşları, patentleri, lisansları ile sektör büyümektedir.
Kripto teknolojisinin arkasındaki blokchain ve kendi kendine koli halinde gidip iletişim kurabilen robotlar çıkmaya başladıkça ve ülke gündemimize girdiğinde yazılım sektöründe ciddi artış görebiliyoruz.
Turizm Sektörü
Turizm sektörünün hangi zaman diliminde artış gösterebileceğini artık bilebiliyoruz. Turizm sektörü için tabii ki yaz aylarında döviz girişi olduğu için ciddi derecede primleri iyidir. Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında ciddi bir şekilde turizm şirketlerinin hem fiyatları artıyor hem de üzerlerindeki ilgi artıyor.
Normalde Ocak-Şubat-Mart'ta 3 aylık, Nisan-Mayıs-Haziran'da 6 aylık, Temmuz-Ağustos-Eylül'de 9 aylık kar alıyoruz. Tabii ki bu 9 aylıkların etkisi anca 10. ayın ortasına gibi yansıyor, yani Haziran-Temmuz-Ağustos'daki ilgi burada Ekim'in ortalarına doğru iyi bir bilanço geldiği için hisse fiyatları artıyor, çünkü hem yaz aylarının hem de iyi bir bilançonun etkisi ile turizm sektörlerinin ön plana çıkarmış oluyor.
Otomotiv Sektörü
Otomotiv sektöründe işler biraz aslında farklı, çünkü otomotiv sektörü ikiye ayrılıyor: sıfır ve ikinci el. İkinci el bizim şirketlerimize, yani ortak olduğumuz şirketlere, bir şey kazandırmıyor.
Hem fiyat marjı olarak incelediğimizde hem de satışlar olarak incelediğimizde otomotiv sektöründe ön plana çıkan ayların Aralık, Ocak, Şubat ve Mart olduğu görülmektedir. Bu dönemlerde satışlar çok fazla oluyor. Araba alma isteği kışa yaklaşıkta bir miktar daha artış gösteriyor.
Bir diğer önemli nokta ise, yeni yılın başlarında yeni model arabalar geliyor. Ekonomisi iyi olan kesim yeni model sıfır otomotivlere yöneliyor. Bu nedenle, yıl başlarında da ciddi bir satış artışı oluyor.
İkinci el satışlar daha çok yaza doğru oluyor, ama dediğimiz gibi Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarında bir sonraki senenin yeni modelleri geldiği için maddi durumları iyi olanlar yeni modelleri almaya başlıyor. Bir önceki yılın modelleri için de bir iskonto yapılıyor ve galericiler o zamanı bekliyor. Hane halkının da burada bekleme durum var tabii. Bu nedenle, Aralık, Şubat ve Mart aylarında da otomotiv sektörünün ön planda olduğunu görüyoruz.
Fakat temel analiz, teknik analiz, sektörel analiz yapmadan, faaliyet raporlarını okumadan, temettü politikalarını okumadan, yönetimlerini incelemeden, KAP takibi yapmadan hisse almayın. Yani, Aralık ayına yaklaşırken otomotiv hisseleri alabilirsiniz veya yaz aylarına girerken de turizm sektörüne yatırım yapabilirsiniz, ama öncelikle global bir konjektörü incelememiz gerekiyor.
Ayrıca, BIST 100'ün, yani endeks artıyorsa, çoğu hisse bu yükselişi takip eder. Tam tersi BIST 100 düşüyorsa hisselerin fiyatları düşmektedir. Doğru giriş zamanı olarak endeksin düştüğü zamanları, doğru çıkış olarak ise endeksin yükseldiği zamanları seçmeliyiz.