Büyük Borsa Yatırımcıları ve Yatırım Tarzları
Borsa dünyasında adını duyurmuş büyük yatırımcılar, farklı stratejilerle önemli başarılar elde etmiştir. Warren Buffett ve Charlie Munger’ın değer yatırımı yaklaşımı, Jim Simons’ın algoritmalarla işlem yapma stratejisi, George Soros’un spekülatif işlemleri ve Carl Icahn’ın aktivist yatırım tarzı, bu yatırımcıların piyasadaki etkilerini gözler önüne serer. Bu yazıda, bu büyük yatırımcıların farklı tarzlarını ve bu stratejilerin borsa dünyasında nasıl başarı sağladığını keşfedeceğiz.
Warren Buffett
Warren Buffett dünyanın gelmiş geçmiş en başarılı borsa yatırmışsındadır. Günümüzde serveti 100 milyar Dolar'ı geçmiştir ve bunun dışında geçmişte de ciddi bağışlar yaptığı halde bu servete sahip olabilmiştir.
Warren Buffett'ın hocası olan Benjamin Graham ise değer yatırımcılığının doğuşuna imza atan ve dünyanın gelmiş geçmiş en çok okunan, en çok bilinen borsa kitabı olan "Akıllı Yatırımcı" kitabının da yazarıdır.
Warren Buffett, ilk yatırıma başladığı dönemlerde defter değerine göre ya da karlılığına göre ucuz şirketlere yatırım yapmaktaydı. Bu yöntem de aslında hocası olan Benjamin Graham'den öğrendiği bilgileri içermekteydi. Fakat zamanla yakın arkadaşı olan Charlie Munger'ın da etkisiyle kaliteye odaklanmaya başladı. Bu, sürdürülebilir rekabet gücüne sahip olan, rakiplerine göre önde olan ve iyi yönetilen şirketlere çok uzun vadeli yatırım yapma tarzıydı. Özellikle Coca Cola, American Express ya da Disney gibi şirketlere yaptığı yatırımlardan yüzlerce kat kazanç elde etti. Milyarlarca Dolar kazanç sağladı. Son dönemde de yine yapmış olduğu Apple yatırımı başarılı yatırımlar arasındadır.
Warren Buffett temel olarak iyi ürün üreten, marka değerine sahip ürünler üreten ve teknolojik değişimine de çok açık olmayan, yani teknoloji değişti diye ürünlerin değişmediği, sektörlere ve şirketlere yatırım yapmaktadır.
Warren Buffett'ın dikkat ettiği konulardan biri, şirketlerin kolay bir şekilde yönetilmesidir. Yani yöneticiye bağlılığın da düşük olması tercihleri arasındadır. Buffett halen daha borsada halka açık 50'nin üzerinde şirkete yatırımı bulunmaktadır. Bunun dışında da doğrudan kendi şirketi Berkshire Hathaway'e ait olan 50'nin üstünde de şirket vardır. Yani hem borsada işlem yapmaktadır hem de eğer imkan varsa şirketlerin tamamını satın almayı da tercih etmektedir.
- Warren Buffett ve Finansal Tabloların Yorumlanması
- Warren Buffett'ın Ayı Piyasasında Kazandıran Kuralları
- Warren Buffett'ın Değer Yatırımı Anlayışı
- "Warren Buffett Tarzı" Kitap Özeti
Charlie Munger
99 yaşındaki Charlie Munger, Warren Buffett'ın şirketi olan Berkshire Hathaway'e ortaktır. Aynı zamanda bu şirkette Warren Buffett ile birlikte kararları veren ikinci isim olarak onlarca yıl yer almıştır. Bu ikili arasındaki ortak dostluk da belki 50 yılı aşkın süredir devam etmektedir.
Charlie Munger için bir şirketin kalitesi, ürettiği ürünlerin marka değeri ve sürdürülebilirliği oldukça önem arz etmektedir. Eğer çok güvenebileceği, adım gibi emin olduğu şirketler bulabilirse yalnızca 3 şirkete yatırım yapmak bile yeterli olu düşüncesindedir.
Diğer yandan sıradan yatırımcılar için ise endeks fonlarını önermektedir. Charlie Munger aynı zamanda iyi bir kitap okuyucusudur. Kitap okumanın ve sürdürülebilir bir şekilde uzun vadede sürekli bir şeyler öğrenmenin önemine işaret eder.
Jim Simons
Jim Simons (James Harris Simons), Warren Buffett ve Charlie Munger'dan farklı olarak matematiksel modeller ile yatırım yapan ünlü bir yatırımcıdır. Yıllarca Renaissance Technologies firmasını yönetmiş ve günümüzde ise emekli hayatını yaşayan eski bir matematikçidir. Renaissance Technologies şirketinde 300'ü aşkın bilim adamını istihdam etmiştir. Bu şirketin nasıl yatırım yaptığı aslında gerçekte bilinmemektedir, çünkü ciddi anlamda gizli bir şekilde faaliyetlerini yürütmüş ve stratejileri ile ilgili açıklama yapmamışlardır. Fakat genel olarak bilinen şey ciddi anlamda dünyanın her yerinden veri toplamaları ve bu veriyi işleyerek çeşitli kompleks algoritmalar ile hızlı bir şekilde al sat yapmaları ve sürekli buna devam ederek başarı elde etmeleridir.
Diğer yandan da çok başarılı olan Medallion fonuna dışarıdan yatırımcı kabul etmemiş, sadece fonu yönetenler paralarını bu fona yatırma şansına sahip olmuşlardır. Bunun dışında da sahip olduğu şirket iki adet fona sahiptir. Fakat o fonların başarısı Medallion'ın oldukça gerisindedir. Hatta 2020 ve 2021 yıllarında da başarısız performanslara sahip olmuşlardır.
Kısaca Jim Simons, taklit etmesi çok zor olan ve bireysel yatırımcıların kolay kolay ulaşamayacağı bir yatırım tarzına sahip olduğunu söyleyebiliriz.
Carl Icahn
Aktivist yatırım stratejisi, bir şirketin çoğunluk payına sahip olmayı amaçlayarak mevcut yönetimi değiştirmek ve daha sonra da şirketin iş yapış şeklini değiştirmek olarak tanımlanabilir. Carl Icahn da dünyada gelmiş geçmiş en meşhur aktivist yatırımcılardan biridir. Bu amaçla, birçok şirket satın almış, elden geçirmiş ve başarılı bir şekilde yönetmiştir.
Özellikle pandemi döneminde araç kiralama şirketi olan Hertz'deki %39'luk hissesinden 2 milyar Dolar zarar etmiştir. Fakat buna karşın günümüzde birçok farklı şirkette hem temel analize dayalı hem de aktivist şekilde yatırım yapmaya devam etmektedir.
George Soros
George Soros bir spekülatördür. Emtia ve hisse senetleri gibi birçok farklı pozisyonda işlem açmıştır. Sahibi olduğu fon günümüzde 500'ü aşkın pozisyona sahiptir. Tabi George Soros iyi bir yatırımcı olsa da 1992 yılında İngiliz Merkez Bankası ile yaşadığı hikaye onu meşhur etmiştir.
O dönemde İngiltere ortak para birimine geçiş amacıyla İngiliz Sterlini, Alman Markı'nı eşitlemeye çalışıyordu. Yani eşit bir değerde tutmaya çalışıyordu. Fakat George Soros, İngiltere'nin bunu başarabileceğine inanmıyordu. O yüzden, Sterlin borçlanıp piyasaya Sterlini sürüyordu ve George Soros'la birlikte hareket eden başka yatırımcılar da vard. Bir grup bu şekilde hareket edince piyasadaki Sterlin'in miktarı artmıştı ve Sterlin'in değerini korumak iyice güçleşmişti. Hatta bir günde İngiltere Merkez Bankası iki kere faiz artırmak zorunda kalmış, fakat buna rağmen de başarılı olamayacağını anlayınca devalüasyona gitmişti. George Soros bu olayda ciddi bir para kazanmıştı. Sonrasında da başarılı yatırımlarına devam etti.
Bill Ackman
Bill Ackman, hem temel analist olarak tanınmaktadır hem de Carl Icahn gibi aktivist işlemler yapmaktadır. Hatta uzun yıllar Herbalife şirketiyle mücadele etmiştir. Bu şirketin ponzi şemasında* yürütüldüğünü iddia etmiş, fakat bir türlü yönetimi ele geçirememiştir ve başarılı da olamamıştır. Bundan sonraki dönemde, özellikle pandemide oldukça meşhur olmuştur, çünkü ekonomiyi durgunlaştıracak büyük bir salgını önceden tahmin ederek CDS (Credit Default Swap, "Kredi Risk Primi")'lere ve kredi temettü takaslarına büyük bir yatırım yapmıştır. CDS'lerin özelliği, eğer tahviller temerrüte düşerse sigorta fonksiyonu görmeleridir. Bu konuda yapılmış yatırım da tabii ülke riskleri artınca çok ciddi anlamda dönüş sağlanmıştır. Bill Ackman, son dönemde Netflix'te de büyük bir pozisyon açmış ve 1.1 milyar Dolar yatırmıştır. Fakat Netflix'in ciddi pazar kaybetmesi sonucunda 400 milyon Dolar zarara uğramıştır.
*Ponzi şeması veya Ponzi sistemi, yüksek kar getiren bir üretim varmış gibi göstererek yatırımcıları sisteme katmayı amaçlayan ve ilk yatırım yapanlara ödemenin sisteme sonradan katılanların parasıyla yapıldığı bir dolandırıcılık yöntemidir.
Joel Greenblatt
Joel Greenblatt, bir üniversite hocası ve aynı zamanda da Hedge fon* yöneticisi olan değer yatırımcılığı ekolünden gelmektedir. "Piyasayı Altüst Eden Küçük Kitap" adlı kitabın da yazarıdır. Daha çok temel analizle ilgili çalışmalarıyla tanınmaktadır. Bu işin matematiğine ciddi anlamda kafa yormuştur. "Yükseleceğini düşündüğün hisseleri al ve düşeceğini düşündüğün hisseleri sat" onun yaklaşımına uyumaktadır. Günümüzde de Gotham Asset Management adındaki fonunda 1.000'i aşkın pozisyona sahiptir.
*Serbest yatırım fonu olarak da adlandırılır. Belirli kısıtlamaları en aza indirgenmiş, mümkün olduğunca esnek yatırım stratejisi izlenebilen bir yatırım fonu türünü ifade etmektedir.
David Einhorn
Hedge fon endüstrisinin günümüzdeki popülerliğine erişmesinde Julian Robertson'ın Tiger Management fonunun önemli bir etkisi vardır. Bu Hedge fon, ilk Hedge fonlardan biridir ve yıllarca başarılı bir şekilde yönetilmiştir. Piyasanın üstünde getiriye sahip olmuştur.
Aynı zamanda Julian Robertson iyi bir öğretmendir ve birçok farklı Hedge fon yöneticisi yetiştirmiştir. Hatta onun eğitiminden geçen Hedge fon yöneticilerine de "Tiger Cubs" adı verilmektedir. Bu öğrenciler arasında en meşhurlarından biri de David Einhorn'dur.
David Einhorn özellikle 2000'li yıllarda oldukça popüler bir hale gelmiştir, çünkü üst üste S&P 500 endeksini geçmiştir. David Einhorn yatırım tarzı bir hisseyi, bir şirketi oldukça derinlemesine, neredeyse molekülüne kadar, analiz edip bunu raporlaştırmaktır. Bu yazdığı raporlar ya da analizler ile ciddi başarılar elde edince de Hedge fonlar tarafından da taklit edilmeye başlanmıştır. Fakat daha sonra Tesla'yı shortlaması (açığa satış) ya da iflas eden SunEdison'da açtığı pozisyon gibi birkaç yanlış hamle David Einhorn'un başarısız olmasına neden olmuştur. Halen daha aktif olarak yatırıma ve fon yönetimine devam etmektedir, fakat eski popüleritesi yoktur.
Jim Chanos
Jim Chanos yapmış olduğu açığa satış işlemleri ile ün kazanmıştır. Jim Chanos'un yatırım tarzı daha çok normal değerinin çok üstünde fiyatlanan ya da hile yapan, finansal tabloları ile oynayan şirketleri tespit etmektir. Özellikle Enron'un skandalı patlak vermeden önce Enron'un hileli raporlama yaptığını dile getirmiş ve Enron da açığa satış pozisyonu almıştır. Daha sonrasında Enron skandalı patlak verip Enron şirketi iflas ettiğinde oldukça başarılı olmuştur. Kısa pozisyonları ("short" veya "açığa satış" olarak da adlandırılır) dışında Jim Chanos'ın normal uzun pozisyonları da bulunmaktadır.