Hisselerde Yabancı Takas Oranı ve Fonların İlgisi
Borsa yatırımlarında yabancı takas oranları ve fonların etkisi önemli bir yer tutar. Uzun vadeli yatırımcılar ve bireysel emeklilik fonları, hisselerin performansını belirlemede kritik rol oynar. Yabancı takas oranları, hisselerin uluslararası yatırımcılara ne kadar açık olduğunu gösterirken, bireysel fonlar ise piyasa dinamiklerine katkıda bulunur. Bu yazıda, yabancı takas oranlarının ve çeşitli fonların hisse senedi piyasalarındaki etkilerini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Uzun vadeli yatırımcılar genellikle yabancı fonlar ya da Türk fonlarıdır. Gerçekten değer yaratacak şirketleri bulmak için, sizin yaptığınız analizin belki 10 kat daha fazlasını, profesyonel yatırım şirketleri yapıyor. Bireysel emeklilik fonları veya yurt dışındaki fonlar bu hisselere giriyor, çünkü sizin gördüğünüz temel analizi onlar da yapıyor. Şirkete bir nevi ortak oluyorlar. Norveç Varlık Fonu'nun neredeyse Amerika'daki 50-60 hisseyi, Türkiye'deki 15-20 hisseyi ve Almanya'daki çok değerli şirketleri aldığını, inanılmaz bir portföyünün olduğunu, zenginlik ve refah içinde olduğunu biliyorsunuzdur. Bunun gibi şirketlerde yatırımcı olarak çok fazla fon var.
Bu nedenle, hisseleri incelerken iki konuya dikkat edilmesi gerekmektedir. Birincisi, bir şirketin ne kadarının yabancıların elinde ve bunların fon kırılımları, yani emeklilik fonu mu, bireysel fon mu, yabancı fon mu, Türk fonu mu, çünkü bir fon o hisseyi alma kararı verdiğinde gerçekten sağlam ve yavaş yavaş giriyor. Bir fon girdiğinde başka bir fon da geliyor ve fonlar çok büyük oranlarda alım yapıyorlar.
Fonlar öyle kolay kolay alım yapmazlar. Fonlar çok fazla düşünürler ve doğru şirketlere girerler. Türkiye'deki şirketlere girerken de çok fazla araştırma yaparlar. BIST 100 içerisindeki şirketler bu anlamda çok avantajlıdır, çünkü yabancı fonlar borsada yeni kote olmuş, özellikle halka arz dalgası olduğu zamanlar, bilmedikleri hisselere girmezler. Dolayısıyla fonlar, geçmişi sağlam olan, yönetimine güven duydukları, spekülatif ataklara maruz kalmayacak, uzun vadeli (çünkü bir giriyor 10 sene, 20 sene o hissede kalıyor) yatırım düşünüyorlar. Ancak, şirketin hikayesinde bir değişme olduğunda, sizin de yapmanız gerektiği gibi, o hisseden çıkış kararı veriyorlar. Bu nedenle, yabancı fonların kararlarını takip etmek önemlidir.
Yabancı takas oranları uzun vadeli takip edilir. Yabancı fonlar haftalık çıkıyor diye o hisseden çıkılmaz, giriyor diye de girilmez, çünkü yabancılar da sonuçta Türkiye'de riskler arttığı zaman fonların bir kısmını azaltılabilir, yani Türkiye'den çekip getirinin daha fazla olduğu yere götürebilir. O riskler azaldığında tekrar geri gelebilir.
Burada önemli olan yabancı fonların hisselere ne kadar ilgisi var ona bakmanız gerekiyor. Örneğin, aşağıdaki 2020 yılına ait verilerde, çok büyük şirketlerdeki son yabancı takas oranlarını yüzdeli olarak görebilirsiniz.
Yabancı takas oranı bilgisine yatırım yaptığınız aracı kurum veya bankaların hazırladığı raporlardan ulaşabilirsiniz. Ekonomist veya Para gibi dergilerde yabancı ilgisini bulabilirsiniz.