Borsaya girenler Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)'nu duymuştur. Peki SPK nedir? Asıl görevi nedir? SPK aslında bir korumadır. Halka arz faaliyetlerinden tutun sermaye piyasasındaki borsalar, halka açık şirketler, aracı kurum ve kuruluşlar, bankalar gibi kurumların denetlenmesini sağlayan çok geniş bir görev tanımı olan bir kuruluştur. Özetle SPK, borsaları düzenleyen kurumdur.
SPK'nın bir sürü yasası vardır ve asıl amacı piyasada şeffaf bir ortamda serbest rekabet koşul altında faaliyetlerin düzgün biçimde çalışmasıdır. Bu her piyasada olan bir şeydir. Amerika'da SPK'nın karşılığı SEC (Securities and Exchange Commission)'tir.
Sermaye piyasası bazı durumlarda cezalar keser, hisselerinizi durdurabilir, işlemlerinizi durdurabilir. Yaptığınız her işlem SPK nezdinde inceleniyor. Özellikle manipülatif hareketler yapıyorsanız, SPK tarafından büyük ölçekli manipülasyonlar mutlaka cezalandırılıyor. Özellikle Twitter (X)'da, Instagram'da ya da Telegram gruplarında hisse pazarlayan kişiler tespit edilip SPK tarafından alış ve satışlar incelenerek çok büyük para cezaları kesilebiliyor.
SPK'nın amacı tasarruf sahiplerinin, yani biz yatırımcıların, haklarını korumaktır. Şeffaf bir ortamda hisse senedi alım satımın yapılması önemlidir. Sermaye piyasasında en önemli şey şeffaflıktır. Bir şirketin finansal tablolarını halka açıklaması tabii ki zorunluluk, ama bir yandan da şirket, faaliyet raporları ile gelecekte ne gibi işler yapacağını, ne gibi projeler alacağını, şirketin diğer durumlarının ne olduğunu açıklamakla yükümlüdür. Sermaye Piyasası Kurulu da bunları denetlemektedir.
Dolayısıyla SPK, tüm bu farklı kurumların hem bankaların hem yatırımcıların hem de firmaların birbiri içerisinde çok daha adil ve etkin biçimde çalışmasını denetliyor. SPK bazı durumlarda şirketlere, özellikle manipülasyon yapıldığı durumlar olursa, ceza kesebilir.
Birçok şirket bedelli veya bedelsiz temettü ödemesi yapabiliyor. Bunların hepsi SPK'nın izninden geçmektedir. Örneğin, gerçekten finansal durumu çok iyi olan bir şirketin bedelli sermaye yapmasını, yani ekstra sizden bedel isteyerek hisse vermesine "sermaye artışı" denir, SPK yasaklıyor. Çünkü SPK, o şirketin öz kaynakları ile bedelsiz temettü verebilecek potansiyeli olduğunu biliyor ve dolayısıyla bedelsiz temettü vermesini istiyor. SPK, bu tarz manipülasyonların önüne geçiyor.