Finansal Varlıklar
Finansal varlıklar, yatırımcıların çeşitli piyasalarda değerlendirdiği farklı enstrümanlardan oluşur. Para piyasasında bono, mevduat, hazine bonosu, repo gibi kısa vadeli enstrümanlar öne çıkarken, sermaye piyasasında tahvil, finansman bonosu, Eurobond ve menkul kıymetler uzun vadeli yatırım fırsatları sunar. Bu yazıda, finansal varlıkların türlerini ve yatırımcılara sağladığı avantajları inceleyeceğiz.
Para Piyasası
Para piyasası, kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılandığı piyasalardır. Bu piyasalarda alınıp satılan, kullanılan araçlar; hazine bonosu, repo, mevduat, finansman bonosu ve Eurobond (yabancı para cinsinden borçlanma senedi)'dur.
Bono deyince aklınıza her zaman daha likit, yani vadesi 1 yıldan önce dolan borçlanma aracı aklınıza gelmelidir.
Mevduat ise belirli bir tarihte yatırıyorsunuz ve belli bir tarih sonunda faiziyle birlikte paranızı alıyorsunuz.
Finansman bonosu ise daha çok büyük firmalar tarafından tercih edilen, basılıp ihraç edilen bu işletmelerin kısa vadeli finansmanını karşılamak amacıyla oluşturulan borç senetleridir. Bu borç senetlerinin geri ödeme süresi 8-9 ayı geçmez.
Sermaye Piyasası
Sermaye piyasası araçları ise vadesi 1 yıldan uzun fonların alınıp satıldığı pay piyasasıdır. Burada kullandığımız enstrümanlar; devlet tahvili, şirket tahvili ve hisse senedi gibi varlıklardır.
Tahvil deyince aklınıza borç senedi gelmelidir, yani hem devlet hem de şirketler bir kaynağa ihtiyaç duyduğu durumda bir tahvil çıkartırlar. Bu tahvillerin kuponları vardır ve bu tahvil karşılığında faiz ödeler. Örneğin, 50 bin TL'lik 5 sene içerisinde geri ödemeli bir tahvil aldığınızda sizden borcu alırlar. Şirket ya da devlet yatırımlarında bunu kullanır ve 6 ayda bir size kupon ödemesi yapar. Kupon ödemesi faize denk gelir. Vade sonu bitiminde son kupon ödemesini yaptıktan sonra size 50 bin TL'yi de geri verir. Dolayısıyla, siz bu 5 yıllık süreçte hem kendi paranızı hem de faizini almış oluyorsunuz. Şirkete de bu 5 yıllık dönemde bir kaynak yaratmış oluyorsunuz.
Tahvillerin özellikle sermaye piyasasında çok önemli bir yeri vardır. Büyük yatırımcılar, bankalar veya belli fonlar mutlaka tahvilleri %10-15 kullanırlar, çünkü tahviller sabit getirili menkul kıymet olduğu için oldukça tercih edilir. Özellikle riskten korunmak amacıyla.
Hisse senedi ile ilgili bilgiye aşağıdaki yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Eurobond ise devletin ya da şirketin çıkardığı yabancı para birimi cinsinden borçlanma senedidir. Çoğunlukla Dolar ya da Euro üzerinden olduğu için Eurobond olarak geçer. "Bond" tahvilin i̇ngilizcesidir. Dolayısıyla, sermaye piyasası araçları da vadesi 1 yıldan uzun olan finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla olan menkul kıymettir.