Bir gayrimenkul alıyorsunuz ve pazarlayan bir emlakçı, yani sahibinden değilse, bir emlakçı komisyonu ödeyeceğinizi bilmeniz gerekiyor. Peki, ödeyeceğiniz emlakçı komisyonu oranı ne olacak ve hangi koşullarda bu bedeli ödeyeceksiniz? Bu yazımızda detaylara gireceğiz.
Satın alacağınız gayrimenkul bir emlakçı tarafından pazarlanıyorsa bir komisyon ödeyeceğinizi baştan bilmeniz gerekiyor. Ama öncelikle o kişinin bir emlakçı olup olmadığından emin olmanız gerekiyor. Bunun da en basit yollarından bir tanesi Taşınmaz Ticareti Belge Sorgulama (TTBS) sayfasından o emlakçının yetkin bir emlakçı olup olmadığını anlamanız gerekiyor.
Bunun yolu oldukça basit, buradaki linke girerek bölgenizde konuşmakta olduğunuz ya da yetki belgesine sahip emlakçıları bulabilirsiniz. Bu sorgulamayı yaptıktan sonra bu işi resmi olarak yapan ciddi bir emlakçı olduğunu anlayabilirsiniz.
Bu durumda Taşınmaz Ticareti Kanunu'na göre alım-satım işlemlerinde satıcı komisyonu satış bedelinin %2'si, alıcı komisyonu da yine satış bedelinin %2'sidir.
Burada komisyonu taraflar kendi payları kadarını öderler. Bu söylemiş olduğumuz oranlar Taşınmaz Ticareti Kanunu'nda belirlenmiş azami oranlardır. Bunun üzerinden tabii ki pazarlık yapabilirsiniz. Eğer taraflar farklı bir oran üzerinde anlaşırsa bu durumda da o oran üzerinden komisyon ödenir.
Bazı satıcılar gayrimenkullerini kendileri pazarlamak istiyorlar ve emlakçılar da onların gayrimenkullerini pazarlamaya talip oluyorlar. Ancak satıcılar emlakçının aracı olmasını istemiyorlar ki alıcılar rahatlıkla komisyon ödemeden gayrimenkul alabilsinler. Ancak emlakçıların ısrarcı olması durumunda satıcılar kendilerine şöyle bir güvenceye çekmeye çalışıyorlar; "Gayrimenkulün pazarlamasını yapabilirsiniz, ancak ben satıcı komisyonu vermem".
Bunu kabul eden emlakçılar varsa bu durumda alıcıların komisyon ödemesi tarafında yine bir beis kalmıyor, yani bir alıcı olarak sizin yine komisyon ödemeniz gündeme geliyor. Önemli olan şu, satıcının komisyonunun alıcıdan tahsil edilip edilmeyeceği. Aslında herkes kendi bedelini ödemesi gerekiyor. Yani tarafların kendi %2'lik komisyonlarını ödemesi gerekiyor.
Eğer satıcı bu komisyonu ödemiyorsa alıcının bu komisyonu ödemek zorunluluğu yok. Sizin bir alıcı olarak şunu bilmeniz gerekiyor. Siz sadece alıcı komisyonunu ödemelisiniz ve bunun üzerinden pazarlık yapmalısınız. Satıcı komisyonu ne satış bedelinin içerisine giydirilmeli, ne de sizden satıcının komisyonunu tahsil edeceğiz diye bir opsiyon sunulmalı.
Bu durumun satış aşamasında bir problem haline gelmemesi için bunu en baştan gayrimenkulü görme aşamasında gayrimenkulü gördükten sonra emlakçının ofisine gittiğiniz zaman konuşmalı ve netleştirmelisiniz. Yoksa olaylar ilerledikten sonra bunu çözmek gerçekten çok zor ve sancılı hale gelecektir.
Emlak aracılık hizmetlerinden bir tanesi pazarlanması, diğeri ise hizmetlerin tapu tarafında tamamlanmasıdır. Alıcıyla satıcının çok tecrübeli olmadığı alım-satım işlemi esnasında emlakçının tapuda önemli görevleri vardır ve Taşınmaz Ticareti Kanunu ile birlikte Webtapu üzerinden emlakçılara satıcı tarafından emlak alım-satım işlemlerinin sadece yapılması için yetki verilebilmektedir. Emlakçıların Webtapu üzerinden yetki verilebilmesi için başta da söylediğimiz gibi TTBS sisteminde kayıtlı yani yetkili emlakçı olması gerekiyor. Satıcı bu yetkiyi verdikten sonra emlakçı alım-satım işleminde tapudaki süreci takip edebiliyor.
Bu aşamada emlakçının ne alıcıdan ne de satıcıdan sürece dair ekstradan bir hizmet bedeli talep etmemesi gerekiyor. Komisyon bedeli bu hizmetleri de zaten kapsıyor. Tapudaki alım-satım süreci içerisinde ödenecek harçlar; tapu harcı ile alıcı ve satıcının tarafında döner sermaye harcıdır. Bunun dışında başka bir bedel zaten tapuda bulunmuyor.
Bir gayrimenkulü almaya karar verdiğiniz zaman alıcı, satıcı, emlakçı ve varsa şahitler huzurunda bir alım-satım sözleşmesi yapılmasında fayda var. Bu sözleşme içerisinde kaporanın ne kadar olduğu, nasıl verileceği, hangi durumlarda yanabileceği, alıcı ve satıcı tarafından ödenecek komisyonlar ve komisyonların hangi aşamada ödeneceği örneğin, tapu işleminden önce mi, tapu işlemi bittikten sonra tapuda mı gibi koşulların da hepsinin netleştirilmesinde fayda var.
Bu konular önceden ne kadar net olursa tüm taraflar da bu süreçte daha sakin, daha rahat ve huzurlu bir şekilde bu zorlu gayrimenkul alım-satım sürecini tamamlayabilir.