Bir ev almak üzereyseniz apartman yöneticisine bazı sorular sormanızda fayda var. Daha önceki aşamalarda karar aşamasında apartman yöneticisi ile konuşmanın faydalarından bahsetmiştik. Ancak bu defa evi almak üzereyseniz apartman yöneticisinden, özellikle maddi konularda, önemli bilgiler alabilirsiniz.
Bu konulara değinmemizin amacı, bu konular genelde üstünkörü geçiliyor ve ne alıcı, ne de satıcı tarafından çok önemsenmiyor. Satıcı tarafından önemsenmemesini anlayabiliyoruz. Ancak alıcı tarafından önemsenmemesinin altında yatan şey sonrasında karşınıza büyük risklerin çıkması olacaktır. Bu sebeple bu yazımızda sizlerin dikkatini bazı önemli noktalara çekmeye çalışacağız. Burada amacımız, bir gayrimenkulü alırken mal sahibinden duyduğumuz şeylerin ne kadarının doğru olup olmadığını ve apartman yönetimine karşı bazı sorumluluklarının olup olmadığını öğrenmektir.
Satılan dairenin apartman yönetimine borcu var mı? Eğer varsa, satış aşamasında, sözleşme yapma aşamasında alıcı ve satıcı ve varsa emlakçının olduğu aşamada bu borç nasıl tahsil edilecek, satıcının bu borcu kendisi mi ödeyecek ve borcun olmadığına dair yönetimden bir yazı getirecek mi? Yoksa alıcı bu borcu ödeyecek ve bakiyeden düşerek satıcıya kalan bedeli mi ödeyecek bunu netleştirdiğiniz zaman önemli bir maliyetten kurtulmuş olacaksınız.
Binanın planlanan bir yatırımı var mı? Mantolama yapılacak olabilir. Asansör yapılacak olabilir. Çatı yapılacak olabilir. Bahçe düzenlemesi olabilir ve bunlar sizin yaşayacağınız bağımsız bölümlere denk gelen yerler olabilir.
Örneğin, çatı terası olan bir daire alacaksınızdır ve çatıda çalışma yapılacaktır. Bahçesi olan bir daire alacaksınızdır ve bahçede düzenleme yapılacaktır. Bu da şu demek, siz oraya geçer geçmez belli bir süre sonra orada tadilat yapılacaktır. Bu çok yakın bir zamanda olabilir. Bu durumda bunu öğrenmek sizin bu tadilatlar bittikten sonra oraya taşımanızı da düşünebilirsiniz.
Öte yandan bunun maddi tarafı da var. Eğer planlanan bir yatırım var ve bir bütçe ortaya çıkmışsa apartman karar defterinde bunlar işlenmişse, yönetim bunlara karar vermişse, tüm malikler karar vermişse işte bu durumda sizin maliyetinizi öğrenmeniz gerekiyor. Bu maliyetin nasıl ödeneceğine dair bir plan varsa bunun hakkında da bilgi sahibi olmanız gerekiyor.
Böylece birkaç ay sonra karşınıza çıkacak maliyetten şimdiden haberdar olmuş olacaksınız ve konutun maliyetini de buna göre hesaplamış olacaksınız.
Binada kentsel dönüşüm konuşuluyor mu? Apartman yönetiminden öğreneceğiniz bu bilgi ile kentsel dönüşüm sürecine girilip girilmediği, hangi aşamada olduğu, varsa projeler hazırlanıp hazırlanmadığı, anlaşılmış olan firmaların varlığı, hangi bütçe dahilinde bunların ne süreçte yapılacağı ile ilgili bilgiler edinebilirsiniz.
Bu durumda eğer yakın zamanda bir kentsel dönüşüm konuşuluyor ve bina ile ilgili rapor alınacaksa bu durumda o eve hiç taşınmadan, hiç masraf etmeden belki de almaktan da vazgeçebilirsiniz ya da bu şartları kabul ederek satın alabilirsiniz.
Binada güçlendirme konuşuluyor mu? Bazı durumlarda kentsel dönüşüm konuşurken bazı durumlarda da binalarda güçlendirme yapılabiliyor.
Güçlendirmede de yine bir bütçe olacak ve bunun hangi koşullarda, ne zaman yapılacağına dair ilgili sorularınızı apartman yöneticisine sormalısınız.
Apartmanda bir bina görevlisi çalışıyor mu? Ne zaman emekli olacak? Bu emekliliğe dair ödenecek tazminata ilişkin olarak binanın apartman yönetiminin bir kasası var mı ve bu karşılanabilecek mi? Yoksa siz o eve girdikten yakın bir zaman sonrasında tazminat verilmesi konuşulacak ve apartmana girer girmez ödeyeceğiniz tazminattan sizin haberdar olmanız mümkün olmayacaktır. Baştan bu soruları sorarak karşınıza çıkabilecek maliyetlerden ya da problemlerden haberdar olabilirsiniz.
Binanın bir yönetim planı var mı? Düzenli bir apartman yönetimi var mı? Herkes aidatlarını düzenli olarak ödüyor mu? Aidatlarını ödemeyenlere karşı bir yaptırım uygulanabiliyor mu? Yani tahsilatlar doğru bir şekilde toplanıp apartman için hizmet yapılabiliyor mu? Bunu da apartman yöneticisine sormalısınız.
Apartman yönetimi, apartmanda yaşayanlar tarafından mı yapılmakta yoksa profesyonel bir firma tarafından mı yapılmakta? Kimi binalarda apartmandaki malikler yada kiracılar apartman yönetimine talip olmuyorlar. Bu durumda da profesyonel apartman yönetimi firmaları ile anlaşarak bunlarla çalışmak mümkün olabiliyor.
Tabii ki bunlar da ekstra bir maliyet. Kimi binalarda apartman yönetiminden sorumlu olan maliklerden ya da kiracılardan aidatlar bir miktar az alınmakta ya da ek bir ücret ödenmekte. Ancak profesyonel firmalar devreye girdiğinde ise onlara aylık olarak bir ücret ödenmesi gerekiyor.
Öte taraftan bu firmaların sağladığı bazı özellikler de olabiliyor. Örneğin, belli web siteleri, mobil uygulamaları kullanabiliyorlar ve bu uygulamalar üzerinden borçlarınızı kredi kartı ile ödeyebilir, kiracıların payları ayrı olarak gözükebilir. Maliklerin payları ayrı olarak gözükebilir. Yaptırımlar da yine apartman dışından profesyonel bir firma tarafından ödemelerini geciktiren maliklere ya da kiracılara rahatlıkla yapılabilir.
Her şey yolunda mı? Binada sorunlar var mı? Bunları da öğrendikten sonra bu toplam 8 soru üzerinden artık alıcı-satıcı ve varsa emlakçı arasında sözleşme yapabilir, ortaya çıkan bazı borçlar varsa bunların ne şekilde ve hangi aşamada ödeneceği netleştirilebilir, böylece daha huzurlu bir alım-satım süreci gerçekleştirebilirsiniz.