Gayrimenkul alım satımında iki tür yetki var. Bunlardan bir tanesi tapudaki işlemleri takip etme yetkisi, bir diğeri ise, tapudaki işlemleri yapabilme, yani sizin yerinize hareket edebilme, yetkisi. Bu yazımızda bunun detaylarına deyineceğiz.
Tapudaki işlemleri takip edebilme yetkisi ile birlikte tapuda sizin adınıza işlemleri başlatabilme ve oradaki süreci takip edebilme yetkisi verirsiniz. Bu yetki ancak Tadebis sistemine kayıtlı olan emlakçılara verebilirsiniz.
Onların T.C. kimlik numaraları ile Webtapu üzerinden girerek yetkilendirdiğiniz kişiler sizin adınıza gayrimenkulü almaya, satmaya, paraları tahsil etmeye yetkili değildir. Sadece sizin adınıza işlemleri takip etmeye yetkilidir ve bu işlemlerde tapudaki süreçle ilgili olan işlemlerdir. Onun için bu yetkiyi verirken endişeye kapılmanıza gerek yok.
Diğer bir yetki ise vekalettir, yani sizin yerinize hareket edebilme yetkisidir. Bu durum genellikle sizin aynı şehirde olmadığınızda ya da sizin yerinize işlemleri birisinin takip edebilmesi için vermiş olduğunuz yetkidir.
Bunu yurt içinden verebileceğiniz gibi yurt dışında konsolosluklar aracılığıyla da verebilirsiniz. Çünkü yurtdışında konsolosluklarda artık noterlik hizmetleri de verilmektedir. Bu sayede yurtdışından vermiş olduğunuz yetkiyle yurtiçinde birisi tapuda sizin adınıza işlemleri takip edebilir. Peki, bu yetkinin sınırları ne olmalı? Bunu tamamen kendiniz belirleyeceksiniz.
Bunu isterseniz, çok geniş bir yetki ile de donatabilirsiniz ya da tamamen sınırlandırabilirsiniz. Örneğin, Türkiye'de birden fazla gayrimenkulünüz vardır ancak siz vermiş olduğunuz yetki ile onu bir ilin içerisine, bir ilçenin içerisine hatta bir ada parsele ya da bir bağımsız bölüme kadar sınırlandırabilirsiniz.
Ya da parayı tahsil etme yetkisi vermekten parayı tahsil etme yetkisini kısıtlamaya kadar daraltabilirsiniz. Örneğin, tapudaki işlemlerin yanı sıra belediyeden "borcu yoktur" yazısının alınması, sizin adınıza gaz, su, elektrik gibi aboneliklerin iptali ya da başvurusu sırasında da yetkilendirebilirsiniz. Ancak şunu unutmayın tapu işlemleri sırasında vermiş olduğunuz vekalet tapuda kalacaktır. Bu sebeple, vekaleti vermiş olduğunuz kişiye eğer diğer işlemleri de yapması için vekalet verecekseniz aynı vekaletin içerisinde birden fazla vekaletin çıkartılmış olmasına lütfen dikkat edin.
Vekalet verirken notere gittiğinizde ya da konsolosluğa gittiğinizde sizin akli melekelerinizden yani fiili ehliyetinizden şüphe duyabilirler. Örneğin, yaşınız ileri olabilir ya da sergilemiş olduğunuz tavırlar dolayısıyla sizin fiili ehliyetiniz sorgulanabilir. İşte bu durumda da gerekli görülürse bir sağlık raporu almanız gerekebilir.
Aynı şekilde vekaleti alan kişi yani vekil olan kişi için de o kişi tapuya gittiği zaman yaşından dolayı ya da sergilediği tavırlar dolayısıyla bir sağlık kurulu raporuna ihtiyaç duyabilir. Bu sebeple özellikle yaş ileri ise tapu işlemleri öncesinde bu durumla karşı karşıya kalabileceğinizi düşünmeli ve buna göre hareket etmenizde fayda var.
Yurt dışından vekalet veriyorsanız noterlik sistemlerinin online bir altyapıya geçmiş olması sebebiyle almış olduğunuz vekaletin yani sizin vermiş olduğunuz vekaletin fiziken gönderilmesine ihtiyaç yok.
Oradaki bir belge numarasının Türkiye'deki herhangi bir notere bildirilmesi sayesinde sizin vekil tayin etmiş olduğunuz kişi onu götürüp noterden çıktısını alabilir ve ihtiyacı olduğu adet kadarını da edinebilir.
Vermiş olduğunuz vekaletten vazgeçmeniz durumunda vekil ettiğiniz kişiyi azledebilirsiniz. Azlettikten sonra da ilgili tapu müdürlüğüne bunun gönderilmesinde fayda var. Ayrıca, vermiş olduğunuz vekaletle işlem yapılmasını engellemenin bir yolu da Webtapu üzerinden girerek tapuda işlemlerini dondurmaktır.
WebTapu'ya girdiğinizde "Ben gelinceye kadar işlem yapılmasını durduruyorum" kutusunu işaretlediğinizde o gayrimenkule ilişkin olarak siz gitmeden tapu işlemi gerçekleşmeyecektir. Ve böylece azil işlemini başlatırken yanında da WebTapu'dan bu işlemi başlatırsanız gayrimenkul bilginiz dışında artık vekalet vermiş olduğunuz kişi tarafından bile işlem görmeyecektir.