Konut kredisi kullanabiliyor musunuz? Kullanabiliyorsanız hangi belgeleri sunmanız ve nelere para ödemeniz gerekecek? İşte hazırlayacağınız belgeler ve ödeyeceğiniz masraflara ilişkin bilgiler.
Banka da bu soruyu soracaktır. Bunu anlamanın yolu bir ücretli çalışansanız bankanın sizden isteyeceği 6 aylık bordro olacaktır. 6 aylık bordro üzerinde sizin ne kadar maaş aldığınızı banka görebilecektir ve size bu bedeller üzerinden bir kredi tahsisine başlayacaktır. Ancak bunun yanında ek gelirleriniz varsa, örneğin çiftçilikten gelirleriniz olabilir veya kira gelirleriniz olabilir, bunları da ayrıca belgelemeniz gerekecektir. Böylece sizin toplam geliriniz oluşacaktır ve aylık geliriniz oluştuğu zaman da banka buna göre size kredi verebileceği miktarı hesap etmeye başlayacaktır.
Bu maddeyi geçmeden hemen şunu da eklemekte fayda var, sizin bordroda gözüken maaşınız ile gerçekte aldığınız maaşın aynı olması size her açıdan fayda sağlayacaktır. Çünkü şirketinizden alacağınız ya da alabileceğinizi düşündüğünüz ek bir yazı bankanın nezdinde hiçbir öneme sahip değildir. Bu sebeple, bordrodaki rakam üzerinden başvuruyu yapacağınız gerektiğini unutmayın.
Daha önceden herhangi bir kredi kullandınız mı ve ödemelerinde aksama oldu mu? Ne kadar kredi kullandınız ve ödemesi ne kadar kaldı? Bir arkadaşınıza kefil oldunuz mu ve ne kadar bir bedel üzerinden kefil oldunuz? İşte bunlar sizin kredi notunuzu oluşturan unsurlardır. Bu kredi notunu öğrenebilmek için kredi kayıt bürosundan bir belge alabilirsiniz. Bunu kredi aşamasında banka zaten sizin için yapacaktır. Ama siz bunu öncesinde merak ediyorsanız kredi kayıt bürosunun kendi markası olan Findeks’in web sitesine girebilir ve rapor alabilirsiniz. Findeks raporunda birçok detayı görebilirsiniz ve geçmişte olan ödemelerde aksamalar varsa bunlardan baştan haberdar olabilirsiniz.
Gelirinizle talep edeceğiniz kredi arasındaki ilişki, toplamda hane halkı geliri ne kadar olacak ve hane halkının başka kredi yükleri var mı diye karşılaştırıldığı zaman bankanın sizin aylık ödemeleriniz ve toplam kredi bakiyeniz ile ilişkili olarak ödeyebileceği yani sizin kullanabileceğiniz kredi miktarını hesap edecektir. Ayrıca kefil olduğunuz başka krediler varsa bunlar sizin kullanabileceğiniz kredi miktarından düşülecektir. Örneğin, 300.000 TL'lik kredi kullanabilecekken 50.000 TL'lik bir ihtiyaç kredisine kefil olduysanız 300.000 TL kredi yerine daha düşük bir kredi kullanabilir hale geleceksiniz.
Bu sebeple, başkalarına kefil olurken de bu durumu unutmayın. İleride eğer kredi kullanacaksanız kendi bakiyenizi de hesaba katın. Genellikle tüketici kredilerinde maaşın 5 katına kadar kredi kullandırılır. Ancak konut kredilerinde hem toplam bakiye önemlidir hem de aylık taksitler önemlidir. Genellikle aylık taksitlerin 3 katı kadar bir hane gelirinin olması beklenir ki bu uygulamada da sadece bugünü düşünerek değil kötü zamanları da plana katmak sizler için de aslında ideal olandır.
Banka tüm bu organizasyon için aslında bir hizmet bedeli almaktadır ve bu hizmet bedelinin adı da “dosya hizmeti”dir. Genellikle dosya hizmeti olarak toplam kredi miktarının binde 5'i, yani %0,5’i, kadarını ödeyeceğinizi unutmayın.
Ben yaptırmam diyemeyeceğiniz sigortalardan bir tanesidir. Eğer konut kredisi kullanıyorsanız ve yüklü bir borcun altına giriyorsanız hayat sigortası yaptırarak başınıza bir şey gelmesi durumunda bankanın borcun bakiyesinin ödeneceğinden emin olması gerekiyor. Bu hem banka için önemliyken hem de sizden arda kalanlar için önemli bir durumdur. Çünkü bu sigorta sayesinde vefat durumunda kredi ödenmiş olacak ve bakiyesi kalmayacaktır. Bu sebeple, hayat sigortası bedeli her yıl sizin tarafınızdan ödenecektir ve daimi mürtehin kaydının da mutlaka hayat sigortasına düşünmesi istenecektir. Her yıl yapılacak Hayat Sigortası toplam kredi bakiyesine göre değişecektir. Örneğin, 200.000 TL kalan kredi bakiyesinde farklı bir hayat sigortası primi öderken, 100.000 TL kaldığı zaman haliyle daha düşük bir hayat sigortası primi ödeyeceksiniz. Ayrıca hayat sigortası yaptıran kişinin yaşı da hayat sigortası primini haliyle etkilemektedir.
Hem ev alırken hem de evi aldıktan sonra her yıl yaptırmanız gereken sigortalardan birisi olacaktır.
DASK gibi konut sigortası da her yıl yapılması gerekecektir ve bu banka tarafından da size sorulacaktır.
Ekspertiz ücreti bankalar tarafından tahsil edilen ücretlerden biridir. Bu ücret SPK tarafından belirlenmekte olup her yıl güncellenmektedir. Bankalar bu hizmet bedeli üzerine ekstra bir bedel koymamaktadırlar. Ayrıca, belediyelerde proje incelemesi, dosya incelemesi, gayrimenkul bilgi merkezi, yol masrafları ve tüm bu masrafların üzerine KDV eklenmesiyle birlikte ekspertiz ücreti oluşmaktadır. Bu aşamada sizlere “Ben ekspertizi başka bir şekilde yaptırmak istiyorum. Kendim dışarıda yaptırmak istiyorum” diyebilme şansınız yoktur. Bu organizasyon tamamen banka tarafından yapılmakta ve her aşaması banka tarafından kontrol edilmektedir.
İpotek, biliyorsunuz bankanın kredi kullanması aşamasında kendini güvenceye alması ve borçların ödenmesine karşılık tapunun üzerine kaydettiği bir şerhtir. Bu işlem bankanın anlaşmalı olduğu bir kurum tarafından ve o kurumun avukatı tarafından sizin tapu işlemini yaptığınız gün yapılmaktadır. Bu işlem için hem bu firmaya ödenecek bedelin hem de ipotek tesisi için alınan harcın da yine banka tarafından sizden tahsil edileceğini unutmayın.